Programma 7 | Zorg en Welzijn, Onderwijs en Jeugd

Wat willen we bereiken?

Meedoen aan het maatschappelijke leven, betekenisvolle contacten en zinvol bezig zijn. Deze factoren hebben een positief effect op de ervaren gezondheid en welzijn van onze inwoners. Zij dragen bij aan een gezonde en vitale samenleving waarin iedereen talenten kan ontwikkelen, waar kinderen veilig en gezond kunnen opgroeien, waar inwoners in verbinding staan met elkaar en mee kunnen doen aan het ‘gewone’ leven. Om dit mogelijk te maken zorgen wij voor een stevige sociale basis en vangnet voor diegene die het zelf (niet meer) redden. We bieden vormen van bescherming en opvang voor de meest kwetsbaren als (ook) maatwerk onvoldoende is. Onze voorzieningen op het vlak van bescherming en opvang beogen eraan bij te dragen dat de meest kwetsbare inwoners een passende beschermde situatie wordt geboden die hen tevens de handvatten biedt om maatschappelijk zoveel mogelijk (weer) mee te doen.

Met een sterke sociale basis willen we kwetsbare bewoners eerder ondersteunen en versterken en voorkomen dat problemen verergeren of zwaardere maatwerkvoorzieningen nodig zijn. Positieve gezondheid is het kompas voor de integrale manier waarop we hieraan werken. We stellen inwoners in staat om zich tijdens elke fase van het leven te ontwikkelen of aan te passen aan de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. We bevorderen gezondheid en veerkracht door aan te sluiten bij wat mensen zelf belangrijk en prettig vinden. We zoeken daarbij naar een nieuw evenwicht tussen vrij toegankelijke, collectieve voorzieningen en maatwerkvoorzieningen. Maatwerk bieden we wanneer de sociale basis te kort schiet, of inwoners gespecialiseerde ondersteuning nodig hebben. In de komende periode zoeken we naar nieuwe collectieve oplossingen in de wijk en werken aan de noodzakelijke ontschotting van budgetten om integrale ondersteuning mogelijk te maken. We continueren we de ingezette koers en bouwen we verder aan de basis die in de afgelopen jaren is neergezet.

Wat gaan we daarvoor doen?

7.1 Integraliteit Sociaal domein

7.1.1 Beleidsontwikkeling

De visie in het strategisch beleidsplan Sociaal Domein is “Iedereen doet Mee”. Het strategisch kader en de beleidstheorie geven nog steeds richting. Wel zien we dat op een aantal onderdelen actualisatie van beleid nodig is op tactisch / operationeel niveau. Dit betreft in elk geval gezondheidsbeleid en jeugdbeleid/onderwijsbeleid. Hier gaan we in 2019 mee aan de slag.

7.1.2 Innovatie

We bouwen verder aan een stevige sociale basis in het Sociaal Domein om op langere termijn de ondersteuning te kunnen blijven verlenen die nodig is én om als gemeente financieel gezond te blijven. Daarvoor zetten we een innovatiebudget in om nieuwe uitvoeringspraktijken te stimuleren die de kanteling naar inwoners en ondersteuning in buurten en wijken kunnen versterken. We willen een substantiële verschuiving realiseren van individuele specialistische inzet naar meer algemene voorzieningen in de wijk die een breed pakket op het gebied van leefbaarheid, zorg en ondersteuning bieden met op afzienbare termijn lagere kosten. Eigen kracht en zelfoplossend vermogen staan voorop en vermindering van het beroep op specialistische voorzieningen. Oplossingen moeten zo veel mogelijk worden gezocht in de reguliere omgeving van kwetsbare mensen. Activiteiten en pilots die bijdragen aan deze beweging komen in aanmerking voor bekostiging uit het innovatiebudget.

7.2 Sterke Sociale Basis

We sturen op tijdige laagdrempelige hulp in de sociale basis zodat zwaardere individuele voorzieningen minder ingezet hoeven te worden.

7.2.1 Preventie en Vroeg-signalering

Jeugd

Jeugd en Gezin heeft voor de komende vier jaar een bestuursopdracht gekregen om de sociale basis te versterken en een centrale plek in te nemen binnen het ondersteuningslandschap. Er wordt ingezet op communicatie, zichtbaarheid, laagdrempeligheid en vindbaarheid.

We maken de uitbreiding van het ambulant jongerenwerk en kinderwerk in Muiden structureel.

We continueren succesvolle lopende pilots ten behoeve van preventie, zoals extra ondersteuning van kwetsbare jongeren en allochtone multi probleemgezinnen. Sommige jongeren, die ondersteund worden door het jongerenwerk hebben langer, vaker en intensiever ondersteuning nodig dan de regulier voorhanden is. In enkele gevallen is het wenselijk om die ondersteuning te blijven bieden vanuit het jongerenwerk (vertrouwensband) in plaats van opschalen naar andere of zwaardere hulp. In een pilot wordt subsidie verstrekt voor intensieve ondersteuning van 10 jongeren.

Sinds 2 jaar is er een pilot met de Stichting Bidaya om ondersteuning op te starten in allochtone multi probleemgezinnen, waar de reguliere hulpverlening geen toegang krijgt. Per jaar gaat het om 20 gezinnen waar gemiddeld 25 uur hulp wordt ingezet.

Samen met de andere gemeenten in de regie doen we onderzoek naar mogelijkheid van integrale gezinsarrangementen: op casusniveau verdere ontschotting van jeugdhulp, onderwijs, ondersteuning werk en inkomen en maatschappelijke ondersteuning.

We starten met een aantal concrete nieuwe pilots gericht op vroegsignalering en preventie:

• Ontwikkelen van Centering pregnancy en centering parenting in samenwerking met Jeugd en Gezin en verloskundigen (aanstaande ouders en opvoeders ondersteunen elkaar).
• Weerbaarheidstraining voor kinderen/jongeren van scheidende ouders/kwetsbare thuissituatie. Interventie Piep zei de muis, in samenwerking met Versa, Jellinek
• Pilot onderwijs-jeugdhulparrangement: vroeg- signalering en integrale aanpak problematiek.
• Pilot spreekuur en training HALT op VO-scholen met jongeren die tijdelijk zijn geschorst

Eenzaamheid

We willen bereiken dat minder mensen te kampen hebben met eenzaamheid. En eenzaamheid willen we zo snel mogelijk signaleren, waarmee ook negatieve effecten op onder andere de gezondheid, zoveel mogelijk worden voorkomen. We maken initiatieven van inwoners mogelijk die bijdragen aan ontmoeting en sociaal contact. We starten een pilot waarin we experimenteren met vernieuwende methoden om ondersteunende netwerken rondom eenzame, kwetsbare inwoners op buurtniveau te activeren, versterken en uitbreiden.

7.2.2 Laagdrempelige voorzieningen

Ontmoetingsplekken

We willen dat er voldoende plekken zijn, waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Het buurthuis is een ontmoetingsplek die verbindt en deel uitmaakt van de identiteit van de buurt. We ondersteunen daarom initiatieven voor het realiseren van buurtkamers in o.a. Muiderberg en Muiden (Maria Hoeve). We faciliteren de samenwerking in het nieuwe multifunctioneel centrum Keverdijk in Naarden.

Nieuwkomers

We willen dat nieuwkomers snel en volwaardig deel uitmaken van de Nederlandse samenleving. Daarom ondersteunen we hen bij de start van hun nieuwe leven (op het gebied van wonen, gezondheid, leren, meedoen en werken). We doen dit door:

• a. extra begeleiding en coachen van jonge alleenstaande (kwetsbare) statushouders
• b. inzet van sleutelpersonen die vanuit eigen ervaring nieuwkomers informeren over gezondheid en meedoen in Gooise Meren
• c. inzet sociaal makelaar/brugfunctionaris voor statushouders naar scholing, vrijwilligerswerk en werk.

Clientondersteuning

Niet alle inwoners zijn bekend met het aanbod van cliëntondersteuning in Gooise Meren. We investeren daarom in de bekendheid van cliëntondersteuning bij inwoners en professionals. We ontwikkelen een sociale kaart, waardoor inwoners en professionals makkelijk kunnen achterhalen welke organisaties welke voorzieningen en diensten leveren.

7.2.3 Mantelzorgondersteuning

We streven ernaar het aantal overbelaste mantelzorgers te verminderen. Mantelzorgers weten waar zij terecht kunnen voor hulp zodat zij op tijd goede ondersteuning krijgen en hun taak prettig kunnen volhouden. In 2019 gaan we samen met mantelzorgers en maatschappelijke partners een actieplan opstellen om de ondersteuning van mantelzorgers te versterken. We starten een proeftuin waarin we samen met zorgprofessionals en mantelzorgers slimme oplossingen ontwikkelen om de drempels om hulp te vragen te verlagen, bewustwording te stimuleren en het informele netwerk rondom mantelzorger beter aan te haken.

7.2.4 Gezondheid

We streven naar een gezond en veerkrachtig leven voor iedereen waarbij inwoners voldoende kennis en vaardigheden hebben om gezond te kunnen leven. Gezondheidsvaardigheden en een gezonde leefstijl dragen bij aan een vitaal leven in gezondheid en aan eigen kracht en zelfredzaamheid van inwoners. In 2019 stellen we een nieuw gezondheidsbeleid op. De cijfers en ervaringen van inwoners uit de gezondheidsmonitor 2016 vormen hiervoor de basis. Voorafgaand voeren wij gesprekken met inwoners en professionals om vast te stellen welke gezondheidsthema’s prioriteit hebben. We werken verder aan het versterken van de bewustwording, gezondheidsvaardigheden en gezonde leefstijl van inwoners. Wij hebben aandacht voor gezondheidsvaardigheden van statushouders, jeugd, ouderen en laaggeletterden. Laaggeletterdheid heeft een negatief effect op o.a. gezondheid en preventiecampagnes bereiken deze groep nauwelijks. Samen met de GGD en zorgpartners geven we uitvoering aan de samenwerkingsovereenkomst om de toegankelijkheid van zorg voor laaggeletterden te verbeteren.

We continueren het programma Jongeren op Gezond Gewicht (JOGG) waaraan we samen met onze sportcoaches uitvoering geven. Het doel is een gezonde leefstijl voor kinderen en jongeren makkelijk en aantrekkelijk te maken. Wij focussen ons op de omgeving van het kind. Op wat thuis de norm is als het gaat om eten, drinken en een gezonde leefstijl; of ze genoeg bewegen; slapen. wat ze zien in de media en of er iets gezonds te vinden is in de lokale sportkantine

Ook zetten we samen met partners in op een rookvrije kind-omgeving, zoals schoolpleinen, sportvelden en speeltuinen. Door een combinatie van voorlichting, naleving en handhaving enerzijds en door te kiezen voor een gezamenlijke aanpak anderzijds van gemeente, onderwijs en horeca en het betrekken van inwoners willen we het alcoholgebruik (verder) terugdringen. We werken verder aan een preventief alcoholbeleid. Door een combinatie van voorlichting, naleving en handhaving enerzijds en door te kiezen voor een gezamenlijke aanpak anderzijds van gemeente, onderwijs en horeca en het betrekken van inwoners willen we het alcoholgebruik (verder) terugdringen. Tot slot werken we in samenwerking met de GGD verder aan de implementatie van het concept positieve gezondheid

7.2.5 Passend Onderwijs

Een succesvolle schoolloopbaan

We bestrijden en voorkomen onderwijsachterstanden, schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten. We ontwikkelen en implementeren nieuw onderwijsachterstandenbeleid waarbij rekening wordt gehouden met teruglopende middelen. We onderzoek naar knelpunten bij het aantrekken en behouden van leerkrachten.

We verbeteren aansluiting schoolinterne en externe zorg. We ontwikkelen en implementeren effectieve inzet van jeugdconsulent bij MDO’s in het voortgezet onderwijs. We ontwikkelen onderwijszorgarrangementen (inzet van jeugdhulp/zorg in het onderwijs).

Talenten van leerlingen

We bieden aanvullende aansluitende voorzieningen in onderwijs en kinderopvang. Zo stellen en implementeren we de regeling kinderopvang op voor peuters van ouders zonder kinderopvangtoeslag, voor minima en voor doelgroeppeuters voor voorschoolse educatie.

Leerlingenvervoer

Iedere dag gaan kinderen naar school: te voet, met de fiets, met de bus of met de auto. Als de school te ver weg is of als het kind een handicap of stoornis heeft biedt het leerlingenvervoer hulp. Het leerlingenvervoer is een wettelijke taak van de gemeente op grond van artikel 4 van de Wet op het primair onderwijs (Wpo), Wet op de expertisecentra (Wec) en Wet op het voortgezet onderwijs (Wvo). De gemeenten zijn verplicht te zorgen voor 'passend vervoer' van en naar school. In de regio Gooi- en Vechtstreek organiseert een samenwerkingsverband van 8 gemeenten (Gooise Meren, Hilversum, Huizen, Blaricum, Eemnes, Laren, Weesp en Wijdemeren) dagelijks het leerlingenvervoer van ruim 700 kinderen. Dit vervoer vindt op individuele of collectieve basis plaats naar scholen voor regulier onderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs. In 2018 wordt het leerlingenvervoer opnieuw aanbesteed. Ten tijde van het opstellen van deze begroting is de aanbestedingsprocedure nog niet afgerond.

7.2.6 Onderwijshuisvesting

We willen uitvoering geven aan het Integraal Huisvestingsplan (IHP) dat in januari 2018 is vastgesteld door de gemeenteraad. Het IHP biedt voor gemeente en schoolbesturen een meerjarenperspectief waarop het eigen (investering)beleid op transparante wijze kan worden afgestemd. Het IHP heeft als doel een stelsel van huisvestingsvoorzieningen van goede kwaliteit te realiseren dat zoveel mogelijk aansluit bij de eisen en wensen van de gebruikers in het onderwijs. Het IHP is een belangrijk instrument om dit doel te verwezenlijken en maatschappelijk verantwoorde duurzame scholen te bouwen. Het IHP biedt een breed gedragen visie op de onderwijshuisvesting binnen de gemeente Gooise Meren tot en met 2030.

7.2.7 Aanpak knelpunten bij het aantrekken en behouden van leerkrachten

De pool aan leraren en invalkrachten wordt minder. Om er voor te zorgen dat de kwaliteit van het onderwijs niet in het geding komt, onderzoeken we samen met het onderwijs wat bijdraagt aan het aantrekken en behouden van leraren. We stellen samen met het onderwijs een concreet actieplan op met maatregelen die gemeente en onderwijs vervolgens zelf kunnen uitvoeren.

7.3 Maatwerk bieden

7.3.1 Toegang

We willen dat inwoners passende ondersteuning krijgen ten behoeve van zelfredzaamheid, participatie en/of ontwikkeling van de inwoner. We onderzoeken de situatie van de inwoner met een ondersteuningsvraag en houden daarbij rekening met de privacy. Het cliëntportaal helpt inwoners bij het kiezen van een passend aanbod en geeft inzicht in het eigen zorggebruik. We faciliteren de wijkcoaches die inwoners laagdrempelig de weg wijzen en ondersteunen.

Wmo

We zorgen ervoor dat passende ondersteuning snel wordt ingezet. Wachttijden willen we zoveel mogelijk voorkomen. Zo anticiperen we op de toename van complexe Wmo problematiek als gevolg van het langer thuiswonen door rekening te houden met de extra tijd die het onderzoek in deze gevallen kost en door de capaciteit in de Wmo taakgroep uit te breiden met 1 fte.

Jeugd

De toegang tot jeugdhulp verloopt niet alleen via de gemeente, maar ook via de huisarts. We zien dat huisartsen niet altijd voldoende zijn toegerust om jeugdproblematiek te beoordelen en zetten daarom in op ondersteuning van huisartsen hierbij. We blijven de wachttijden en wachtlijsten monitoren. We beperken wachttijden in de jeugdhulp zoveel mogelijk door aanbieders hun wachttijden inzichtelijk te laten maken, doorzettingsmacht te organiseren en in het uiterste geval extra aanbod te creëren.

7.3.2 Aanbod / inkoop

We bieden maatwerk en keuzevrijheid aan inwoners die een individuele voorziening nodig hebben. Samen met de andere gemeenten in de regio kopen we daarom een breed palet aan ondersteuning in op basis van ‘open house’ systematiek. Aanbieders concurreren met elkaar op kwaliteit, waarbij de prijs en minimale kwaliteitsstandaard door de gemeenten worden gesteld. Er is een gezonde samenwerking tussen gemeenten en aanbieders en ruimte om te blijven ontwikkelen. We betalen aanbieders reële en duurzame tarieven. We streven ernaar dat het aantal jeugdigen dat Jeugd GGZ nodig heeft, niet verder toeneemt. Binnen de jeugdhulp blijven we sturen op preventie en demedicalisering.

7.4 Bescherming en opvang

7.4.1 Bescherming en opvang voorzieningen

De meest kwetsbaren in de samenleving krijgen de bescherming, hulp, ondersteuning en opvang die zij nodig hebben om niet maatschappelijk uit te vallen en/of weer mee te kunnen doen aan de samenleving. De gemeente werkt daaraan door:

• Uitvoering te geven aan het beleidsplan Bescherming en Opvang 2017-2020. Hierin is de aanpak personen met verward gedrag en de doorontwikkeling van het Veiligheidshuis naar een Zorg- en Veiligheidshuis geïntegreerd. Daarmee worden ook doelen uit programma 2 ‘Veiligheid’ gerealiseerd.
• Het Beleidsplan Bescherming en Opvang 2017-2020 te evalueren. Actualisatie beleid op basis van evaluatie.
• Een duurzaam sluitende integrale aanpak door te ontwikkelen om problematiek te voorkomen en/of op te lossen door preventie, vroegsignalering en inzet van laagdrempelige en individuele maatwerkvoorzieningen op casusniveau. Dit in relatie met de persoonsgerichte aanpak voor jeugdigen en volwassenen uit programma 2 Veiligheid.
• Een regionaal multidisciplinair casusgerichte aanpak in te voeren voor acute en structurele casussen waarbij met een lokale aanpak geen doorbraak is gerealiseerd. Het gaat dan o.a. om:
• multi-probleem situaties van zorgwekkende zorgmijders, en/of
• acuut en structureel huiselijk geweld, kindermishandeling, ouderenmishandeling en seksueel geweld, en/of
• om personen met verward gedrag.

7.4.2 Huiselijk geweld en kindermishandeling

Huiselijk geweld, kindermishandeling, ouderenmishandeling en seksueel geweld

We financieren en faciliteren Veilig Thuis. We voeren de radarfunctie in bij Veilig Thuis. Veilig Thuis krijgt naar verwachting meer meldingen ‘op de radar’ omdat de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is aangescherpt. Veilig Thuis houdt meer zicht op veiligheid door aanscherping van deze monitorfunctie per casus. We voeren de aangescherpte Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling in met en bij ketenpartners en in de gemeentelijke organisatie.

Uithuisplaatsing

Kinderen groeien zoveel mogelijk op in een gezinssituatie en worden alleen in het uiterste geval in een 24 uursinstelling geplaatst. We investeren in opvang in gezinssituaties zoals pleegzorg en gezinshuizen. We zetten in op het werven van extra pleegouders met een jaarlijks terugkerende campagne rond de week van de pleegzorg. Samen met aanbieders ontwikkelen we nieuwe vormen van ondersteuning en toezicht waarmee we uithuisplaatsingen kunnen voorkomen. (project verblijf).

7.4.3 Maatschappelijke uitval jongeren voorkomen

We willen de maatschappelijke uitval (dakloosheid, criminaliteit, verslaving en niet behalen van een startkwalificatie) van kwetsbare jongeren voorkomen. We ontwikkelen een integrale aanpak voor hulp en ondersteuning voor 16-27 jarigen. Bijvoorbeeld de inzet van bemoeizorg via een jeugd interventiespecialist. We hebben bijzondere aandacht voor de doorontwikkeling van preventie en vroegsignalering door ketenpartners (o.a. onderwijs en welzijn) ter voorkoming van overlast en criminaliteit. Pilots uit de sterke sociale basis dragen hieraan bij. We zetten een jongeren interventie specialist in.

7.5 Dierenwelzijn

Gemeenten zijn vanuit de wet verantwoordelijk voor het dierenwelzijn binnen hun gemeentegrenzen. De gemeente Gooise Meren wil het dierenwelzijn bevorderen en komt in 2019 met een notitie hierover. Daarin schetsen we het beleid, de wettelijke taken en de bestaande maatregelen van de gemeente op het gebied van dierenwelzijn.

Investeringen

Het totaal aan voorgenomen investeringen voor dit programma in 2019 bedraagt €20,3 miljoen (Schoolgebouwen en IKC). Voor deze voorgenomen investeringen worden in 2019 separate voorstellen aan u voorgelegd. De bijbehorende kapitaallasten zijn al in deze begroting verwerkt.

Financieel Beeld CUP 2019-2022

Terug naar Inhoudsopgave | Verder naar Programma 8 Sport, Cultuur en Recreatie