Wat willen we bereiken?

Met dit programma willen we Duurzaamheid in brede zin bevorderen; werken aan brede generieke doelen op het vlak van energie, klimaat, voedsel, samen voor(t)leven e.d. Samen met diverse betrokkenen van de beweging Samen Sneller Duurzaam bevorderen we de circulaire economie, ontwikkelen we duurzaamheidsstrategieën , stellen we een eigen duurzaamheidsagenda op en realiseren we gemeentelijke activiteiten.

We gaan voor een duurzame, veerkrachtige en toegankelijke buitenruimte. Een openbare ruimte die met aandacht en samen met de gebruikers is ingericht, onderhouden en beheerd. Met meer groen en accent op biodiversiteit omdat deze bijdraagt aan een gezonde en aantrekkelijke woonomgeving en een belangrijke drijfveer is voor vestiging in de gemeente Gooise Meren.

We willen een betrouwbare en (kosten)efficiënte (afval)waterketen waarmee zowel de volksgezondheid, de bodem en het grond- en oppervlaktewater wordt beschermd alsmede een bijdrage wordt geleverd aan een hoogwaardige klimaatbestendige woon- en leefomgeving met mogelijkheden tot recreatie op- en langs het water.

Daarnaast focust dit programma op de (duurzame) uitvoering van taken op het vlak van milieu, natuur en afval. Ook t.a.v. deze onderwerpen zetten we in op de ontwikkeling naar duurzaamheid.

De gemeente draagt zorg voor een passende laatste rustplaats voor inwoners. Iedere kern heeft een eigen unieke begraafplaats met diverse uitvaartmogelijkheden die een rustige groene oase vormen waarbij steeds meer op duurzaamheid wordt ingezet.

Wat gaan we daarvoor doen?

5.1 Duurzaamheid

5.1.1 Duurzaamheid en klimaatadaptatie

5.1.1.a Afwegingskader Duurzaamheid en klimaatadaptatie

We ontwikkelen een afwegingskader dat behulpzaam is bij het beoordelen van initiatieven en ideeën met het oog op de doelstellingen zoals die tav CO2 uitstoot, aardgasvrij, circulair en klimaatbestendig inrichten. Het gaat om de beoordeling op effectiviteit (doeltreffend), doelmatigheid (welke maatregelen dragen wanneer het meeste bij) en rechtmatigheid (in de verdeling van lusten en lasten) van duurzaamheidsmaatregelen. Bij de ontwikkeling hiervan worden stakeholders betrokken (inwoners, ondernemers). Het gaat erom de maatregelen die inspanning of geld vereisen zo te kiezen, dat tegen de minste kosten de grootste bijdrage wordt geleverd aan de te behalen (en afgesproken!) doelen.

5.1.1.b Samen Sneller Duurzaam

We versterken en professionaliseren de co-creatieve samenwerking met inwoners, organisaties en bedrijven. Daarbij is aandacht voor de professionalisering van initiatieven en de verdere verbreding van de beweging in de samenleving. We willen de samenwerking tussen gemeenten, inwoners en ondernemers minder vrijblijvend maken door in te zetten op partnerschap. We ontwikkelen daartoe een lichte vorm van governance.

We werken ook aan een platform duurzaamheid. Dit platform heeft primair een wegwijs functie: iedereen zich lokaal wil inzetten wordt via het platform de weg gewezen en actief toegeleid naar werkgroepen.

We faciliteren en dragen bij aan het Actieplan Samen Sneller Duurzaam 2017 – 2022. Dit doen we door:

1. Het Initiatievenfonds Duurzaam Gooise Meren te continueren;
2. Het faciliteren van activiteiten en projecten die voortkomen uit het Actieplan. Thema’s die spelen zijn onder andere: stadslandbouw, educatie over duurzaamheid in het onderwijs, aandacht voor biodiversiteit, afvalloze samenleving en Tiny Housing.
3. In de eigen organisatie een integraal Duurzaamheidsagenda op te zetten. Met deze agenda laat Gooise Meren zien welke bijdrage zij levert aan Samen Sneller Duurzaam.

5.1.2 Duurzaam ontwikkelen

We stimuleren inwoners en ondernemers om duurzaam te ontwikkelen (bouwen en verbouwen). We stellen daartoe onder andere een leidraad op waarmee we inwoners en ondernemers helpen om te ontwikkelen met oog voor energie neutraal, klimaatadaptatie, biodiversiteit en circulair bouwen.

5.1.3 Circulaire economie

De strategie circulaire economie voor regio Gooi en Vechtstreek is in de eerste helft van 2018 opgesteld. De gemeente Gooise Meren neemt hieraan (uiteraard) deel. De strategie wordt in 2019 vertaald naar een aantal uitvoeringsprojecten. Een van die projecten is de ontwikkeling van een bio-composiet bewegwijzeringspaal. Een ander project is het circulair maken van de textielstroom in de regio in relatie met het creëren van lokale werkgelegenheid. Bij de projecten wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij lokale initiatieven.

De gemeente Gooise Meren heeft samen met de Regio Gooi en Vechtstreek en vele andere gemeenten uit de Metropool Regio Amsterdam de intentieverklaring Circulair Inkopen ondertekend: te beginnen met 10% circulaire aanbestedingen in 2022. De gemeente Gooise Meren maakt deel uit van de werkgroep die de Roadmap ontwikkelt om de doelstellingen uit deze intentieverklaring te realiseren. Q1 2019 start de gemeente met de implementatie van deze Roadmap. De stuurgroep Circulair Inkopen ziet erop toe dat de ambities uit de intentieverklaring worden gerealiseerd en draagt daar waar nodig aan bij. Eerste actie is het vaststellen van een lijst met circulaire inkoopprojecten. Bij de vaststelling hiervan wordt per project bekeken welke aanvullende middelen nodig zijn om het project te doen slagen. Voor een aantal projecten zal bijvoorbeeld aanvullende kennis van de circulaire ontwikkelingen op de markt nodig zijn. De projectgroep probeert deze behoefte te beperken door deel te nemen aan landelijke- of MRA-groepen en/of initiatieven op het gebied van circulair inkopen / bouwen. Als toch aanvullende financiering nodig is wordt dit als eerste binnen het project opgelost en indien dit niet past wordt binnen de stuurgroep gezocht naar budget.

5.1.4 Energietransitie

We stimuleren inwoners en ondernemers om energie te besparen en eigen huis en/of bedrijfspand te verduurzamen. Dit doen we door:

1. De bestaande duurzaamheidlening (revolverendfonds) voor particuliere huiseigenaren te continueren;
2. Te voorzien in een Energieloket waar inwoners en ondernemers met vragen over energiebesparen en verduurzaming terecht kunnen.
3. Inwoners die een (bouw)vergunning aanvragen van goede informatie en adviezen te voorzien.

We zetten de regionale samenwerking voort met onze partners die de regionale energiestrategie getekend hebben. Deze strategie zet in op de realisatie van de energietransitie in de gebouwde omgeving. Samen met elkaar wordt hiervoor een Uitvoeringsprogramma opgesteld. De kernpunten van het Uitvoeringsprogramma zijn:

• Op wijkniveau ervaring opdoen met de energietransitie. In Gooise Meren zetten we in op co-creatie met de inwoners: in RemCom is een groep inwoners opgestaan die in de wijk aandacht vraagt voor energie besparen en de energietransitie
• Opmaken van een regionale energiekansenkaart die inzicht geeft in de onderhoudsplanning van de ondergrondse netwerken (gas, water, elektra en riool) en potentiele warmtebronnen in de regio weergeeft. Deze kaart is behulpzaam bij het maken van keuzes wanneer welke wijk van het gas los gaat.
• We ontwikkelen een communicatiestrategie over de energietransitie gericht op de particuliere woningeigenaar. Een onderdeel van deze strategie is een aanpak die elke bewoner faciliteert bij de verduurzaming van de woning.
• We starten met de ontwikkeling van een Warmtevisie voor de overstap van gas naar andere warmtebronnen. In de Warmtevisie staat hoe richting wordt gegeven aan de warmtetransitie, welke voorwaarden daarbij van belang zijn en in welke volgorde wijken aan bod komen. De Warmtevisie gaat tevens in op de ambtelijke en bestuurlijke rol van de gemeenten, met bijbehorend afwegingskader: uitgangspunten en principes van waaruit de energietransitie (warmtevisie) vorm krijgt. In 2019 zal duidelijker worden wat deze rol aan capaciteit en middelen vraagt. Het doel is om de Warmtevisie voor Gooise Meren in 2021 vast te stellen.

5.1.5 CO2-reducatie

Met onze regionale partners stellen we een stappenplan voor CO2-reductie op met een menukaart met opties en de daarbij benodigde investeringen. (wat zijn hierbij de bestuurlijke gedachten)

We ontwikkelen een ondergronds bestemmingsplan dat inzicht geeft in de mogelijkheden voor warmtekoudeopslag en warmtewinning.

We stimuleren de bedrijven in Gooise Meren actief bij het besparen van energie. Dit doen we door gericht voor te lichten over de verplichtingen vanuit de wet en door bedrijven op maat te adviseren wat de energie besparende mogelijkheden zijn en de voordelen daarvan.

5.1.6 Fairtrade

Samen met de Werkgroep Fairtrade Gooise Meren stimuleren we inwoners en organisaties van Gooise Meren tot het maken van een bewuste keus voor fairtrade producten. Door het maken van een bewuste keus voor fairtrade wordt bijgedragen aan een betere wereld. De werkgroep stimuleert het onderwijs om educatieve projecten op te zetten over bewustwording rondom eerlijke handel, onderneemt publieksacties die aandacht vragen voor fairtrade en fairtrade producten en vraagt lokale ondernemers om fairtrade producten in het assortiment op te nemen. In 2020 willen we de titel van Fairtrade gemeente opnieuw aanvragen.

5.2 Klimaatadaptatie

5.2.1 Klimaatadaptieve maatregelen

Omdat het klimaat verandert en de kans op wateroverlast door hevige regenbuien toeneemt, is een focus op klimaatbestendige inrichting van de openbare ruimte noodzakelijk. Vanuit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie ligt er een gemeentelijke opgave waarmee klimaatbestendig en waterrobuust inrichten een vanzelfsprekend onderdeel van ruimtelijke (her)ontwikkelingen wordt.

In het nog vast te stellen Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) wordt de opgave benoemd. Om de openbare ruimte voor 2050 klimaatbestendig in te richten is een extra investering nodig. Door deze investeringen te koppelen aan geplande rioleringswerkzaamheden kunnen de meerkosten tot een minimum worden beperkt. Niet alleen in de openbare ruimte liggen er kansen voor het klimaatbestendige inrichting. Onze gemeente bestaat grotendeels uit particuliere gronden. Door inwoners en bedrijven te betrekken (afkoppelsubsidie, Operatie Steenbreek, afkoppelen particulier terrein) kan met een geringe investering een bijdrage worden geleverd aan het klimaatadaptatie-opgave van de gemeente. In 2019 besteden we daarom extra aandacht aan de invulling van deze klimaat-opgave om de buitenruimte voor 2050 klimaatbestendig in te richten. Dit doen we door het klimaatadaptief handelen te verankeren in het gemeentelijk beleid, het goede voorbeeld te geven door het openbaar gebied en openbare gebouwen te vergroenen en daarnaast in de openbare ruimte, kwetsbare locaties voor wateroverlast, verdroging en hittestress aan te pakken.

5.3 Groen, natuur en milieu

5.3.1 Biodiversiteit

We benutten de kansen die er zijn voor biodiversiteit:

1. In een groen en integraal plan worden waardevolle groenstructuren en ecologische verbindingszones vastgelegd en kansen voor versterking biodiversiteit benoemd.
2. Bij beplantingskeuzes wordt gekeken naar de waarde voor vogels, insecten en kleine zoogdieren.
3. We willen een bij- en insectenvriendelijke gemeente worden.
4. In het duurzaamheidsprogramma nemen we een paragraaf op voor natuur-inclusieve ontwikkeling
5. We stimuleren inwoners hun tuin te vergroenen (Operatie Steenbreek).
6. We stimuleren bewoners en ontwikkelaars bij bouwaanvragen om gebouwbewonende diersoorten mee te nemen in de planvorming (onderdeel van Duurzaam ontwikkelen).
7. We maken gebruik van de eigenschappen van groen voor klimaatadaptatie en verbeteren van de leefomgeving.
8. We vergroten de biodiversiteit en gaan extra bloembollen aanbrengen. Zo stimuleren we dat vogels, vlinders en kleine insecten zich steeds meer thuis voelen. Alle plantensoorten zijn belangrijk voor de biodiversiteit. Daarom bestrijden we alleen wat direct de gezondheid schaadt (zoals de Eikenprocessierups en de Reuzenberenklauw) of andere soorten verdringt (zoals de Japanse duizendknoop). We nemen extra maatregelen om de overlast van deze soorten te bestrijden.

5.3.2 Groene gemeente

Groen is een kernkwaliteit van onze gemeente die we willen houden en het liefst willen versterken. Want een groene leefomgeving is essentieel voor de kwaliteit van gezondheid, het welbevinden van onze inwoners en de uitstraling van de kernen, de buitenwijken en de buitengebieden. Dat doen we onder andere door uitvoering te geven aan de Visie Buitenruimte Gooise Meren, waarbij het accent ligt op:

1. Operatie Steenbreek: We communiceren breed over het belang van vergroening. We stimuleren inwoners om tuinen te ontharden, groene daken aan te leggen, een regenton te plaatsen en/of af te koppelen. Te veel bestrating in de tuinen zorgt namelijk voor problemen tijdens hoosbuien en aanhoudende droogte, vermindert de biodiversiteit en zorgt voor opwarming van de kernen.
2. We stellen een integraal plan op waarin we waardevolle groenstructuren en ecologische verbindingszones vastleggen en de kansen voor versterking vergroening en biodiversiteit benoemen. We brengen de waardevolle elementen in beeld zodat we nog meer kunnen sturen op behoud en versterken van deze structuren.
3. We zetten ons samen met inwoners in voor een gevarieerd, gezond, duurzaam en veilig boom/groenbestand.
4. In aansluiting op punten 2 en 3 houden we onze lijst met waardevolle bomen actueel en we controleren bomen door ze eens in de vier jaar te laten onderzoeken.
5. We dagen bewoners uit om het beheerniveau ‘op te plussen’ door zelfbeheer en we communiceren over de mogelijkheid om bepaalde gemeentelijk (groen) taken zelf uit te voeren: Right to Challenge.
6. We hebben oog voor het groen cultuurhistorisch erfgoed en starten een pilot in ’t Mouwtje. We willen met inwoners onderzoeken wat nodig is om deze bijzondere plek te beheren zodat recht wordt gedaan aan historische waarde.
7. We gaan de centra van de kernen en de stations in Gooise Meren op een goed niveau beheren, met name op de onderdelen groen en reiniging.

We gaan breed communiceren om zoveel mogelijk mensen bewust te maken van het belang van vergroening. Te veel bestrating in de tuinen zorgt namelijk voor problemen tijdens hoosbuien en aanhoudende droogte, vermindert de biodiversiteit en zorgt voor opwarming van de kernen.

5.3.3 Natuurbescherming

Met onze partners werken aan behoud en beheer van waardevolle natuurgebieden. Hierin hebben Goois Natuurreservaat, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten een grote rol. Veel natuurgebieden rondom Gooise Meren zijn in bezit en beheer van deze organisaties. Gooise Meren draagt samen met de regio gemeenten financieel bij aan het natuurbeheer uitgevoerd door Goois Natuurreservaat. Veel van deze natuurgebieden zijn nationaal en internationaal van belang en zijn op rijksniveau (Natura 2000-gebieden) en provinciaal (Natuurnetwerk Nederland) beschermd. Wij bewaken de provinciale verordening, de wet Natuurbescherming en de soortenbescherming bij ruimtelijke plannen en bouwaanvragen.

5.3.4 Milieubeheer

Gooise Meren heeft al haar milieutaken ondergebracht bij de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek (OFGV). De OFGV bestaat sinds 1 januari 2013. Op grond van een wettelijke verplichting (Wet VTH) zijn gemeenten verplicht om een groot aantal milieutaken bij een uitvoeringsdienst onder te brengen, in dit geval de OFGV. Dit zijn de zogenaamde basistaken. Daarnaast staat het gemeenten vrij om ook andere taken bij deze dienst onder te brengen. Dit zijn de zogenaamde plustaken. Zoals gezegd heeft Gooise Meren zowel basistaken als plustaken op milieugebied bij de OFGV ondergebracht. Het takenpakket beslaat een groot aantal taken op milieugebied: (milieu)vergunningverlening, controles op de naleving van milieuwetgeving, handhaving, klachten en meldingen op milieugebied, beoordeling van asbestrapportages en toezicht op slopen met asbest, advisering bij diverse milieuaspecten bij ruimtelijke plannen en bouwaanvragen, etc.

5.4 Begraafplaatsen

Begraafplaatsen zijn meer dan een plek waar geliefden een laatste rustplaats hebben gevonden. Het zijn ook groene oases, plekken voor rust, bezinning en natuurbeleving. Waar bomen, bijzondere planten, mossen, kleine dieren en vogels goed gedijen. Het beheren, onderhouden en verzorgen doen we dan ook heel zorgvuldig. In 2019 willen we de aula in Bussum aantrekkelijker maken en het gebouw verduurzamen. We willen dat mensen zich er welkom voelen en maken daarvoor gebruik van de ogen en oren van de gebruikers.

5.5 Goede afvalzorg

5.5.1 Regionaal uitvoeringsprogramma VANG

Gooise Meren participeert in het regionale uitvoeringsplan huishoudelijk afval in Gooise Meren. De inzameling van huishoudelijk afval is een gemeentelijke taak die in onze regio is overgedragen aan de GAD, een uitvoeringsorganisatie van de Regio Gooi en Vechtstreek. De regiogemeenten en GAD hebben zich als doel gesteld om de gescheiden inzameling van afval te verbeteren en de hoeveelheid restafval terug te dringen (Van Afval Naar Grondstof, VANG-programma). Zo willen gemeenten en GAD bijdragen aan het hergebruik van grondstoffen en aan de ontwikkeling van circulaire economie. De verbetering van de afvalinzameling moet hand in hand gaan met gelijkblijvende service, klanttevredenheid en kosten. Een voorbeeld van hergebruik van grondstoffen is het vervezelen van textiel (het uit elkaar halen van textiel tot vezels om er weer nieuwe producten van te maken).

5.6 Grip op water

5.6.1 Riolering

In het nieuwe rioleringsplan voor 2018-2022 ‘Van klimaatbewust naar klimaatrobuust’ gaan we kansen benutten voor waterberging en nieuwe afkoppel/infiltratiemogelijkheden van overtollig hemelwater. We houden rekening met duurzaamheidsaspecten, zoals het verlagen van de emissie vanuit de riolering naar het oppervlaktewater en het verlengen van de restlevensduur van bestaande riolering. In 2019 wordt de Hemel- en Grondwaterverordening verbreed zodat in heel Gooise Meren eigenaren verplicht kunnen worden zich op eigen terrein te ontdoen van overtollig hemelwater. Daarnaast wordt er uitvoering gegeven aan de gemeentelijke rioleringszorgplicht. In het kader van de opgave uit het Bestuursakkoord Water wordt hierin de samenwerking gezocht met partners in de waterschap regio.

5.6.2 Waterbeheer (waterbeheer, waterkeringen)

Vanuit waterbeheer worden waterbouwkundige objecten, stranden, oevers en jachthavens onderhouden. Voor de ontwatering van zowel het stedelijk en landelijk gebied is het van belang dat watergangen worden geschoond en waar nodig gebaggerd. In 2019 wordt er daarom naast reguliere onderhoudswerkzaamheden, uitvoering gegeven aan het gemeentelijk baggerplan.

5.6.3 Waterrecreatie

Vanuit de Coöperatie Gastvrije Randmeren onderzoeken we de mogelijkheden om het waterrecreatief potentieel in onze gemeente te vergroten. Door samen te werken binnen het randmerengebied versterken we de recreatiemogelijkheden. De hiervoor opgestelde Integrale Uitvoeringsagenda Randmerengebied draagt bij aan het verbinden van belangrijke water-recreatieve assets zoals het water, de vaargeul, havens, eilanden, kusten, fietspaden en overnachtingsmogelijkheden langs het water. Door in te zetten op realiseerbare fysieke maatregelen wordt getracht een impuls te geven aan de vrijetijdeconomie en versterking van recreatieve mogelijkheden. Naast het inzetten op de versterking van de recreatieve mogelijkheden moeten ook de recreatie-belemmerende factoren worden opgelost. Een belangrijke factor hierin is de aanwezigheid van fonteinkruid waarvan de recreatiesector in het IJmeer- en Randmerengebied ernstige hinder ondervindt. In de periode 2019-2021 wordt daarom geïnvesteerd om deze gebieden extra te maaien.

Investeringen

Het totaal aan voorgenomen investeringen voor dit programma in 2019 bedraagt € 3,4 miljoen (Riolering, Begraafplaatsen, Beschoeiingen en Groen). Met het vaststellen van de begroting worden voor volgende de volgende investeringen kredieten gevoteerd:

• Vervangen hoofdpost telemetrie rioolbeheer (€ 34.500)
• Meetsysteem gemalen Muiden/Muiderberg toevoegen aan hoofdpost (€ 57.500)
• Vervangen bomenlaan begraafplaats Muiderberg (€ 90.000)
• Hekwerk begraafplaats Muiderberg (€ 65.000)
• Verbeteren groeiomstandigheden bomen Bos van Bredius (€ 33.710)

Voor de andere voorgenomen investeringen worden in 2019 separate voorstellen aan u voorgelegd. De bijbehorende kapitaallasten zijn al in deze begroting verwerkt.

Financieel Beeld CUP 2019-2022

Terug naar Inhoudsopgave | Verder naar Programma 6 Werk en Inkomen